ဆည္းပူးေလ့လာ၊ ႏိုင္ငံေရးပညာ အခန္း (၃) ႏိုင္ငံေရးအိုင္ဒီေရာ္ေလာ္ဂ်ီမ်ား (အပိုင္း - ၁) နိဒါန္း
ေရႊြဟသၤာသတင္းဌာန ဇန္န၀ါရီလ ၁၈ ၂၀၁၃ ခင္မမမ်ိဳး
အိုင္ဒီေရာ္ေလာ္ဂ်ီဆိုတဲ့ စကားလံုးကို (၁၈) ရာစုေႏွာင္းပိုင္းမွာ ျပင္သစ္ပညာရွင္ Antonie Destutt de Tracy က Eléments d'Idéologie ဆိုတဲ့ ပေရာဂ်က္မွာ
စတင္အသံုးျပဳခဲ့တာ
ျဖစ္ပါတယ္။ De
Tracy က
အိုင္ဒီေရာ္ေလာ္ဂ်ီဆိုတာကို
အေတြးအေခၚမ်ား၏ သိပၸံ
(science of ideas) အျဖစ္
ညႊန္းဆိုခဲ့ပါတယ္။ သူ႕ရဲ႕
ရည္ရြယ္ခ်က္ကေတာ့ ဇီ၀ေဗဒ
(ဘိုင္အိုေလာ္ဂ်ီ)
ကဲ့သို႕ေသာ
သိပၸံပညာရပ္တခုအျဖစ္
အိုင္ဒီေရာ္ေလာ္ဂ်ီဆိုတဲ့
သိပၸံပညာရပ္ ေပၚထြက္လာေစရန္ျဖစ္ပါတယ္။ သို႕ေပမယ့္
(၁၉) ရာစု
ကာလေရာက္ေတာ့
ႏိုင္ငံေရးဆိုင္ရာ စကားလံုးတရပ္အျဖစ္ အသြင္ကူးေျပာင္းသြားခဲ့ပါတယ္။ (၁၈၄၆) ခုႏွစ္မွာ ထုတ္ေ၀ခဲ့တဲ့ The German Ideology ဆိုတဲ့ စာအုပ္မွာ မာ့စ္နဲ႕
အိန္ဂယ္လ္ တို႕က
အိုင္ဒီေရာ္ေလာ္ဂ်ီရဲ႕
သေဘာတရားမ်ားကို စတင္ေဖာ္ျပခဲ့ပါတယ္။ အရင္းရွင္ေတြရဲ႕
bourgeois ideology ဟာ
ေသြးစုပ္ျခယ္လွယ္ခံရသူေတြအၾကား
အိုင္ဒီေရာ္ေလာဂ်ီဆိုတဲ့ စကားလံုးကို
လစ္ဘရယ္၀ါဒီမ်ားကလဲ
အသံုးျပဳထားၾကပါတယ္။
Karl Popper, J. Talmon နဲ႕Hannah
Arendt ဆိုသူတို႕က
အိုင္ဒီေရာ္ေလာ္ဂ်ီဆိုတာကို
နာခံမွဳနဲ႕ လိုက္နာ
ေဆာင္ရြက္မွဳေတြျပဳလုပ္ရန္
ဖန္တီးထားတဲ့ လူမွဳထိန္းခ်ဳပ္ေရး ကိရိယာတခုအေနနဲ႕ ရွဳျမင္သံုးသပ္ ၾကပါတယ္။ Michael Oakeshott စတဲ့ ကြန္ဆာေဗးတစ္၀ါဒီမ်ားကေတာ့ အိုင္ဒီေရာ္ေလာ္ဂ်ီေတြဟာ စိတ္ကူးယဥ္အေတြးအေခၚစနစ္ေတြျဖစ္
ဒါေၾကာင့္ အိုင္ဒီေရာ္ေလာ္ဂ်ီနဲ႕ ပတ္သက္ျပီး၊
၀ါဒအမ်ိဳးမ်ိဳးကေန
ရွဴျမင္ပံုေတြ ကြဲျပားပါတယ္။
မာ့စ္က သူ႕ရဲ႕အေတြးအေခၚေတြဟာ
သိပၸံနည္းက်ျဖစ္ျပီး၊
အိုင္ဒီေရာ္ေလာ္ဂ်ီမဟုတ္ေၾကာင္း
ဆိုထားပါတယ္။ လစ္ဘရယ္၀ါဒီေတြက
လစ္ဘရယ္၀ါဒ
(liberalism) ကို
အိုင္ဒီေရာ္ေလာ္ဂ်ီအေနနဲ႕
ရွဴျမင္ႏိုင္ေၾကာင္း ဆိုၾကပါတယ္။ ကြန္ဆာေဗးတစ္၀ါဒီေတြက ကြန္ဆာေဗးတစ္၀ါဒ (conservatism) ကို ideological style of politics မဟုတ္ပဲ၊ ဓေလ့ထံုးစံနဲ႕
သမိုင္းအစဥ္အလာေတြေပၚမွာ
အေျခခံထားတဲ့
pragmatic style of politics အေနနဲ႕
ရွဴျမင္ဖို႕ ဆိုထားခဲ့ပါတယ္။
လူမွဳသိပၸံပညာရပ္ကေတာ့ အိုင္ဒီေရာ္ေလာ္ဂ်ီဆိုတာကို ႏိုင္ငံေရးလွဳပ္ရွားမွဳေတြ ေဆာင္ရြက္ႏိုင္တဲ့ coherent set of ideas အေနနဲ႕ ရွဳျမင္ထားပါတယ္။ ႏိုင္ငံေရးလွဳပ္ရွားမွဳဆိုရာမွာ လက္ရွိတည္ရွိေနတဲ့
စနစ္ကို ထိန္းသိမ္းမွဳ၊
ျပင္ဆင္မွဳ၊ ဖယ္ရွားမွဳဆိုင္ရာ
လွဳပ္ရွားမွဳမ်ား
ပါ၀င္ပါတယ္။ ေခတ္သစ္
လူမွဳသိပၸံပညာအရ အိုင္ဒီေရာ္ေလာ္ဂ်ီကို ႏိုင္ငံေရးလွဳပ္ရွားမွဳမ်ားျပဳ
ႏိုင္ငံေရးပညာရွင္ Matthew Festenstein နဲ႕ Michael Kenny ဆိုသူတို႕က ႏိုင္ငံေရးအိုင္ဒီေရာ္ေလာ္ဂ်ီဆိ
ႏိုင္ငံေရးအိုင္ဒီေရာ္ေလာ္ဂ်ီ အမ်ိဳးအစားမ်ားကို
ပညာရွင္မ်ားက
ခြဲျခားေဖာ္ျပၾကရာမွာ
ကြန္ျမဴနစ္၀ါဒ၊ ဆိုရွယ္လစ္၀ါဒ၊
လစ္ဘရယ္၀ါဒ၊ ကြန္ဆာေဗးတစ္၀ါဒ၊
ဖက္ဆစ္၀ါဒ စတာေတြပါ၀င္တဲ့
linear spectrum၊
ဆိုရွယ္ဒီမိုကေရစီ၊ လက္က်္ာသစ္၊
လက္၀ဲသစ္နဲ႕ မင္းမဲ့အရင္းရွင္၀ါဒ စတာေတြ ပါ၀င္တဲ့
alternative spectrum၊
အမ်ိဳးသားကြန္ျမဴနစ္၀ါဒ၊
ႏိုင္ငံတကာကြန္ျမဴနစ္၀ါဒ၊
အမ်ိဳးသားဆိုရွယ္လစ္၀ါဒ၊
ႏိုင္ငံတကာဆိုရွယ္လစ္၀ါဒ၊
လူမွဳဒီမိုကရက္တစ္၀ါဒ၊
လူမွဳရီပတ္ပလီကန္၀ါဒ၊
အရင္းရွင္ဒီမိုကရက္တစ္ ၀ါဒ၊
အရင္းရွင္ရီပတ္ပလီကန္၀ါဒ၊
တိုးတက္ေသာနီရိုလီဘရယ္၀ါဒ၊
ကြန္ဆာေဗးတစ္ နီရိုလစ္ဘရယ္၀ါဒ၊
နီရိုလစ္ဘရယ္၀ါဒ၊ အမ်ိဳးသားေရး၀ါဒ၊
Fundamentalism စတာေတြ
ပါ၀င္တဲ့ Moral
Matrix စသျဖင့္
သ႑ာန္အမ်ိဳးမ်ိဳးကြဲျပားပါတယ္။
(ဆက္လက္ေဖာ္ျပပါမည္)
0 comments:
Post a Comment